Intuicja – rozum, który się spieszy

Angielski pisarz i wydawca George Holbrook Jackson kiedyś powiedział, że intuicja to rozum, który się spieszy. Czy w takim razie słuchać się intuicji, czy lepiej przemyśleć sobie to i owo? Czym tak naprawdę jest intuicja z naukowego punktu widzenia? Mini przewodnik o intuicji – rozmowa z Małgorzatą Godlewską z Uniwersytetu SWPS.

 

Czym właściwie jest nasza intuicja?

Intuicję można określić jako sposób rozwiązywania problemów, dokonywania wyborów, czy podejmowania decyzji, który charakteryzuje się brakiem uświadomienia kierujących nami przesłanek. Właśnie ten brak uświadomienia przesłanek decyzji odróżnia intuicję od procesów racjonalnych, które są w pełni uświadomione i które polegają na szczegółowej analizie wszelkich dostępnych danych na temat sytuacji problemowej. Nasza intuicja opiera się na uprzednio zdobytej wiedzy, która determinuje treść i kierunek procesów zaangażowanych w podjęcie określonej decyzji. Nasze życiowe doświadczenia są zróżnicowane, dlatego u każdego z nas intuicja demonstruje się w nieco inny sposób, w innych okolicznościach i z różną intensywnością. Kolejnym czynnikiem istotnym w procesie intuicyjnym jest umiejętność korzystania z podpowiedzi o charakterze emocjonalnym, zazwyczaj pochodzących z naszego ciała, które sprzyjają dokonywaniu właściwych wyborów i unikaniu niekorzystnych decyzji.

Podobno rodzimy się z bardzo rozwiniętą intuicją, a po drodze w dorosłość stopniowo ją gubimy. Czy tak jest faktycznie?

Odpowiadając na to pytanie chciałabym poruszyć dwa wątki. Pierwszą kwestią jest wrażliwość na sygnały płynące z ciała. Dzieci w sposób naturalny chętnie korzystają z tego co czują. Natomiast wraz z rozwojem bardziej zaawansowanych sposobów poznawania świata ludzie coraz częściej zaczynają kierować się intelektem, jednocześnie niejednokrotnie ignorując emocje. Na to ma wpływ otoczenie w którym się wychowujemy. W kulturach zachodnich częściej gloryfikuje się rolę intelektu, a nie docenia sfery emocjonalnej. Drugi istotny wątek dotyczy wykorzystywania nieuświadomionej wiedzy. Osoby z większym życiowym doświadczeniem, które w danej dziedzinie zdążyły zgromadzić stosunkowo dużo informacji potencjalnie mają większą szansę na korzystanie z intuicyjnych podpowiedzi. Wyniki eksperymentów naukowych realizowanych przez psychologów za pomocą starannie dobranych metod badawczych skłaniają mnie do udzielenia odpowiedzi, że to właśnie doświadczenie i wiedza, choć zazwyczaj nieuświadamiana, jest najistotniejszym wyznacznikiem korzystania z intuicji.

Kobieca czy męska – są różnice, czy częściej mówi się o intuicji w połączeniu z określeniem kobieca, ponieważ to kobiety częściej się przyznają do zawierzania jej, a facet to facet – racjonalnie, twardo stąpa po ziemi?

Kobieca intuicja nie różni się jakościowo od męskiej intuicji. Natomiast najprawdopodobniej kobiety robią to częściej, a już na pewno częściej przyznają się, że zawierzają swoim przeczuciom podczas podejmowania decyzji. Wydaje się, że kobiety mają większe predyspozycje do zwracania uwagi na sygnały płynące z otoczenia i z własnego ciała. Kobiety szybciej i częściej niż mężczyźni zauważają nawet subtelne zmiany w mimice, zachowaniu i mowie ciała swojego rozmówcy, co wykorzystują podczas dokonywania wyborów. Te różnice wynikają kilku czynników, m.in. z nieco odmiennej organizacji mózgów kobiecego i męskiego oraz z naszej ewolucyjnej przeszłości.

Czy ma w sobie coś z magii?

Proces intuicyjny nie jest niczym magicznym, lecz opiera się na nieuświadomionym wykorzystaniu podpowiedzi emocjonalnych i bazuje na nieuświadamianej wiedzy.

Jak rozwijać intuicję?

Najlepszym sposobem na rozwijanie intuicji jest ćwiczenie uważności zarówno na sygnały płynące z własnego ciała, jak i na zmiany zachodzące w otaczającej nas rzeczywistości. W dzisiejszym zabieganym świecie coraz trudniej jest zatrzymać się i z uwagą poprzyglądać się sobie samemu i światu. Umysł ludzki ma ogromne możliwości i znaczna część informacji, które kiedyś zgromadził nadal jest zapisana w pamięci długotrwałej. Problemem jest wydobywanie ich na poziom świadomy. Jeśli dana informacja jest szczególnie ważna to organizm m.in. ostrzega przed niekorzystnymi wyborami. To czy skorzystasz z tych podpowiedzi w dużej mierze zależy od tego czy potrafisz je dostrzec i czy bardziej ufasz swojemu sercu czy rozumowi.

No właśnie, czym dla was jest intuicja? Jesteście na tyle uważni, by się nią kierować? Zapytałam dwie cudowne kobiety o ich relację z intuicją:

Intuicja to mój przewodnik w życiu, ona wie zawsze najlepiej. Słucham jej często, im jestem starsza, tym coraz częściej. Ona jest „prawdą”, z którą czasami ciężko się nam zmierzyć. Koniec końców wychodzi na to, że zawsze miała rację. Marieta Żukowska, aktorka.

Uważam, że siła kobiet w biznesie tkwi w naszej kobiecej intuicji, którą trzeba wykorzystywać. Gdy tylko podpowiada nam, że coś jest nie tak, należy jej słuchać, sprawdzać, pytać, upewniać się. Pani Solange Olszewska, która wybudowała wraz z mężem największą w Europie fabrykę autobusów Solaris, powiedziała w jednym z wywiadów, że my, kobiety, jesteśmy bliżej ziemi. Nasza intuicja to jest talent w biznesie. Kobiety, jej zdaniem, powinny robić biznes, jeśli są w tym dobre i nie powinny przejmować męskich wzorców zachowań, tylko za wszelką cenę być sobą. Wykorzystywać naszą wrodzoną zdolność empatii i wrażliwość. Wykorzystywać intuicję. Prowadząc 12 lat swoją firmę niejednokrotnie podejmowałam kluczowe decyzję w oparciu o własną intuicję i przeczucia. Kilka razy popełniłam także błąd nie słuchając jej. Generalnie jednak czas pokazał, że kobieca intuicja uchroniła mnie przed wieloma niebezpiecznymi biznesami, umowami a przede wszystkim – ludźmi, klientami Ilona Adamska, naczelna Law Business Quality, właścicielka I.D. Media.

Foto:  Edz Nortona na unsplush.com